szkoła podstawowa
język polski
klasa 7-8
autor: Marcin Michalik
Temat: Inwokacja do Pana Tadeusza jako wyraz tęsknoty za ojczyzną.
Po tej lekcji:
- Będziesz wiedział, co to jest inwokacja.
- Dowiesz się, co było natchnieniem do napisania Pana Tadeusza i jakimi środkami Adam Mickiewicz namalował swój utwór.
Po upadku powstania listopadowego polscy twórcy próbowali znaleźć odpowiedź na pytanie, jakie były przyczyny klęski. Ponieważ czuli się duchowymi przywódcami narodu, pragnęli też pocieszyć swoich rodaków. Powstał wówczas, opublikowany w Paryżu w 1834 roku, Pan Tadeusz, któremu nadano miano polskiej epopei narodowej.
- Zapoznaj się teraz z tekstem inwokacji ( kiedy klikniesz na podświetlone wersy, z boku pojawią się informacje; zapoznaj się z nimi).
Prezentacja ze strony: agnieszkakochan.pl
2. Następny krok to ustalenie kolejności elementów kompozycyjnych. Czyli o czym opowiada osoba mówiąca w Inwokacji. Wykonaj ćwiczenie (autorstwa Zuzanny Krótki):
Pytanie dla dociekliwych: Czy wiesz dlaczego Adam Mickiewicz w rozpoczynającej utwór apostrofie napisał: ,,Litwo, ojczyzno moja”? Dlaczego zwraca się do Litwy a nie do Polski?
3. Adam Mickiewicz to bez wątpienia mistrz słowa poetyckiego. Przyjrzyjmy się jego pracy. Czy rozpoznajesz te środki poetyckie, którymi poeta namalował krajobraz swej ojczyzny? Wykonaj kolejne ćwiczenie (autorstwa Zuzanny Krótki).
3. Proponuję ci, żebyś teraz poczuł się jak malarz i narysował pejzaż, który opisał Adam Mickiewicz w Inwokacji. Narysuj las, łąki, pola, rzekę i pagórki. Podpisz poszczególne elementy krajobrazu słowami z utworu. Wypisz odpowiednie cytaty. Nie zapomnij o niezwykłych roślinach – dzięcielinie, gryce czy świerzopie.
4. Czy początek Inwokacji wydaje ci się znajomy? Tak, to nawiązanie do fraszki Jana Kochanowskiego ,,Na zdrowie”. Taki zabieg nazywamy aluzją literacką, czyli świadomym nawiązaniem w tekście utworu literackiego do innego dzieła. Zdrowie jest kruche i nie zdajemy sobie sprawy, jak łatwo można je stracić. Tęsknimy do ojczyzny wtedy, kiedy ją utracimy, tak jak Mickiewicz, który nie wrócił po wygnaniu do swych ukochanych ,,pagórków leśnych i łąk zielonych”.
5. Zachęcam do napisania parafrazy, czyli swobodnej przeróbki utworu literackiego. Spróbuj napisać własną wersję Inwokacji, jak ty tęsknisz za swoją krainą dzieciństwa.
Wykorzystano materiały wydawnictwa GWO, inspiracja – marzanka.pl, agnieszkakochan.pl
Cele wynikające z podstawy programowej:
Wskazuje wartości w utworze oraz określa wartości ważne dla bohatera (IV_VI, I.1.20)
Rozpoznaje w tekście literackim inwokację (VII i VIII)
Wykorzystuje w interpretacji utworów literackich odwołania do wartości uniwersalnych związanych z postawami społecznymi, narodowymi, religijnymi, etycznymi i dokonuje ich hierarchizacji (VII i VIII, I.1.9)
