Szkoła podstawowa
Język polski
klasa 7
autorka: Izabella Bartol
blog autorki – kliknij
Temat lekcji: Imiesłowy? Znam, rozumiem i stosuję.
Uczniu, po tej lekcji dowiesz się:
– Czym są imiesłowy;
– Na jakie rodzaje się dzielą;
– Jak poprawnie stosować je w zdaniach.
Drogi Uczniu!
Na pewno wielokrotnie słyszałeś zdania typu: Idąc do sklepu, słuchałem muzyki, albo: To był wzruszający film. W tych dwóch zdaniach zawarte są imiesłowy. Są to: idąc i wzruszający. Jestem pewna, że nieraz sam wypowiadałeś podobne słowa, w ogóle nie wiedząc, że są one imiesłowami, czyli nieosobowymi formami czasownika. Aby dowiedzieć się o nich więcej, zapraszam Cię do obejrzenie poniższego filmu:
Pamiętaj proszę, że imiesłowy tworzy się od czasownika! Aby je dokładnie rozpoznać, musisz zapytać o nie pytaniem czasownika, a więc: Co robi? Co się z nim dzieje? Przecież wyraz wzruszający moglibyśmy na pierwszy rzut oka określić jako przymiotnik (jaki? Wzruszający). Dlatego, aby się nie pomylić, należy zadać pytanie czasownika. Co robi? Wzrusza się. Jest to więc czasownik. Wyraz wzruszający ma końcówkę – ący, a Ty już wiesz, że taką końcówkę posiada imiesłów przymiotnikowy czynny. Zatem ten wyraz nie jest przymiotnikiem, tylko właśnie imiesłowem.
Aby było Ci łatwiej zapamiętać te wszystkie informacje, zgromadź je w notatce (najlepiej graficznej). Potrzebujesz do tego zeszyt położony w orientacji poziomej (lub białą kartkę) oraz trzy różne kolory (dzięki użyciu barw nasz mózg uczy się lepiej, ale pamiętaj – nie przesadzaj! Taka notatka ma Ci ułatwić zapamiętywanie, a nie rozpraszać ilością kolorów). Tworząc swoją notatkę, możesz wzorować się na mojej:
Aby było Ci jeszcze łatwiej, przygotowałam dla Ciebie 30-sekundową prezentację głosową. Jest to wiedza w minipigułce. Zapraszam do odsłuchania:
A teraz czas na utrwalenie wiedzy w praktyce. Proponuję Ci rozwiązanie dwóch zadań:
- Z podanych zdań wypisz imiesłowy i określ ich rodzaj.
przykład: Idąc po zakupy, rozmyślałam o niebieskich migdałach.
Idąc – imiesłów przysłówkowy współczesny
Rozwiązawszy to zadanie, musiałem odpocząć.
Szukam odpowiedzi na pytania nurtujące mnie od dawna.
Oglądając ulubiony serial, piłam gorącą herbatę.
Chciałabym kupić obraz namalowany przez Jana Matejkę.
Zawsze opowiadasz dowcipy doprowadzające mnie do bólu brzucha.
…………………………. – …………………………………………………………..
………………………… – …………………………………………………………….
………………………… – ……………………………………………………………
………………………… – ……………………………………………………………
………………………… – ……………………………………………………………
2. Przekształcić zdania na zdania z imiesłowami przymiotnikowymi lub przysłówkowymi. Najpierw podkreśl czasowniki i sprawdź, który z nich można przekształcić na imiesłów (za pomocą odpowiednich końcówek. Zdanie musi mieć sens).
Kiedy biegł korytarzem, nie zauważył rozlanej herbaty.
Odp. Biegnąc korytarzem, nie zauważył rozlanej herbaty
b) Kiedy usłyszał o sprawdzianie, smartfon wypadł mu z rąk.
………………………………………………………………………………………………….
c) Nagle usłyszałem cichy głos, który dochodził zza drzwi.
…………………………………………………………………………………………………
d) Kupiłam bułki i wyszłam ze skolepu.
………………………………………………………………………………………………….
e)Kiedy wrócił ze szkoły, usiadł przed telewizorem.
………………………………………………………………………………………………….
A teraz zapraszam Cię do ćwiczenia multimedialnego. Kliknij w poniższy link i sprawdź swoją wiedzę:
Mam nadzieję, że imiesłowy już znasz, rozumiesz i stosujesz. ?
Dla nauczyciela:
Treści z podstawy programowej:
- Kształcenie językowe.
1.Gramatyka języka polskiego. Uczeń:
4) rozpoznaje imiesłowy, rozumie zasady ich tworzenia i odmiany
- Zróżnicowanie języka. Uczeń:
3) zna sposoby wzbogacania słownictwa
Przygotowane na licencji CC-BY-NC-ND
