szkoła podstawowa
język polski
klasa 6
autorka: Natalia Bielawska – 622 pomysły na lekcje języka polskiego
Nacobezu, czyli cele lekcji:
- Potrafisz powiedzieć, na czym polega funkcja rzeczownika.
- Rozumiesz, jaka jest różnica między nazwą a rzeczą nazwaną (desygnatem).
- Podejmujesz próbę nazwania i opisania swoich emocji.
Obrazek koronowirusa dzięki uprzejmości vontrompka.com
Mogą być nieprzyjemne lub przyjemne, ale nie ma złych czy dobrych. Pod ich wpływem działamy w afekcie: robimy rzeczy, których czasem żałujemy. Warto je obserwować.
Nazwij emocje
Co czujesz? Jak nazwiesz swoje emocje związane z tym, co się dzieje wokół Ciebie? Weź kartkę papieru i zapisz je (koniecznie zapisz, wtedy to lepiej działa). Moje to niepewność – nie wiem, jak będą wyglądały najbliższe miesiące, niecierpliwość – chciałabym, żeby to wszystko się już skończyło, ciekawość – jestem ciekawa, jak szkoły poradzą sobie z uczeniem online. Jak my sobie poradzimy.
Na początku był Rzeczownik
Wszystkie wyrazy, których użyłam, nazywając emocje: niepewność, niecierpliwość, ciekawość – to rzeczowniki. Rzeczowniki to części mowy, wyrazy, które służą nazywaniu.
Gdybyśmy spojrzeli filozoficznie: rzeczownik to najważniejsza część mowy, słowo, które jest nazwą, imieniem rzeczy. Zgodnie z tradycją chrześcijańską Bóg stwarzając świat, nazywa – nadaje nazwy stwarzanym rzeczom. Na początku było Słowo.
Rzeczownik – imię rzeczy
Co nazywają rzeczowniki? Wszystko wokół nas. Nie tylko to, czego możemy dotknąć i powąchać, usłyszeć, czyli rośliny, zwierzęta, przedmioty. Nazywają też pojęcia abstrakcyjne (jak emocje), różne czynności, np. czynność, którą wykonuję, pisząc na komputerze to pisanie. Słowo pisanie pochodzi od czasownika pisać i jest rzeczownikiem, czyli nazwą.
Koronawirus to rzeczownik
Koronawirus – nazwa wirusa, jest rzeczownikiem powstałym z połączenia dwóch wyrazów (to zrost) – korona i wirus. Jak się domyślasz, wirus swoją nazwę zawdzięcza swojemu wyglądowi, wypustkom przypominającym koronę. Ten rzeczownik jest całkowicie bezpieczny dla wszystkich ludzi na ziemi, to tylko nazwa wirusa – cząstki, która zakaża żywe organizmy i łatwo się przenosi. Groźna nie jest nazwa, a sam desygnat – czyli to, co kryje się pod tą nazwą.
Rzeczowniki to nazwy desygnatów. W każdym języku nazwy oznaczające to samo, mogą być różne, np. paka (w suahili), mačka (w języku słowackim), chat (po francusku) – pod tymi nazwami kryje się desygnat: mruczące zwierzę, które właśnie pcha się na moją klawiaturę, łaskocząc mnie wąsami.
Pożyteczny koronawirus
Rzeczowniki są pożyteczne, bo są nazwami. Jeśli coś nazwiemy – mniej się tego boimy; oswajamy to, zapoznajemy się z tym. Dzięki nazwaniu cząstki, która utrudniła funkcjonowanie świata, możemy ją badać, klasyfikować, poznawać. Dzięki temu być może naukowcy w niedługim czasie opracują skuteczną szczepionkę, która też będzie potrzebowała rzeczownika, czyli nazwy…
Rzeczowniki najlepsze na lęk
Psycholodzy zachęcają: warto nazywać, nie tylko emocje. To pozwala zrozumieć samego siebie, ułatwia samoregulację, panowanie nad sobą. Uspokaja.
Dziś rano, patrząc na mruczące słońce, poczułam spokój.
Dziennik Emocji z Czasów Zarazy
Jeśli chcesz podzielić się ze mną swoimi emocjami – możesz kliknąć i napisać tu: Dziennik Emocji z Czasów Zarazy (kliknij w nazwę dziennika). Będę czytać codziennie. Będę też dzielić się swoimi emocjami.
Jeśli chcesz je zachować tylko dla siebie, możesz stworzyć własny Dziennik Emocji z Czasów Zarazy – nazywać emocje i zapisywać je codziennie na komputerze lub na papierze. Przyglądać się temu, jak szybko się zmieniają, albo może – dlaczego są stałe, nie chcą nas opuścić.
Ściskam Cię mocno antywirusowo!
Anafora
Zagadnienie z podstawy programowej: rozwijanie rozumienia twórczego i sprawczego charakteru działań językowych, rozwijanie wiedzy o elementach składowych wypowiedzi ustnych i pisemnych oraz ich funkcjach w strukturze tekstów i w komunikowaniu się, rozpoznawanie części mowy i określanie ich funkcji.
Przygotowane na licencji CC-BY-NC-ND
